Fizyka nie musi być ograniczona do suchych faktów, teorii i zadań matematycznych. Pamiętajmy, że w procesie edukacji kluczowe jest angażowanie różnych zmysłów (tj. smaku, węchu, słuchu, dotyku, wzroku). Dzięki temu nasi uczniowie i uczennice będą mogli w pełni doświadczyć i zrozumieć otaczający ich świat 🌎. Warto więc wykorzystywać różne zmysły w nauce fizyki.
👂 𝐒ł𝐮𝐜𝐡𝐚𝐣 𝐟𝐢𝐳𝐲𝐤𝐢
Dźwięk to jedyne, co odbierają nasze uszy. Można uczyć o falach dźwiękowych poprzez słuchanie tonów różnych instrumentów czy generowanie dźwięków o różnej wysokości czy głośności. Można również korzystać z materiałów audio w postaci podcastów, filmików czy symulacji dźwiękowych.
Przykładowe doświadczenia: zbudujcie własny instrument muzyczny – np. fletnia Pana, gitara z kilkoma strunami, czy kieliszki napełnione wodą (na końcu uczniowie grają koncert), wykorzystaj aplikacje (np. PhyPhox) do generowania dźwięków o różnych częstotliwościach, zbudujcie telefon z kubków i sznurka i przekażcie sobie wiadomości, badanie efektu Dopplera poruszającego się smartfona, dźwiękoterapia z wykorzystaniem dzwonków lub gongów.
👀 𝐎𝐠𝐥ą𝐝𝐚𝐣 𝐟𝐢𝐳𝐲𝐤ę
Światło to jedyne, co widzą nasze oczy. Wykorzystujmy filmy, animacje, symulacje komputerowe, a także obserwujmy przyrodę – zjawiska optyczne, tęczę, kolory itp. Dzięki temu nasi uczniowie będą mogli zobaczyć zjawiska fizyczne w naturze i lepiej je zrozumieć.
Przykładowe doświadczenia: tarcza Newtona, tworzenie cieni na ścianie, złudzenia optyczne (np. rysowane na kartce papieru), zbudujcie projektor używając soczewki i telefonu, wykorzystanie technologii rozszerzonej rzeczywistości lub wirtualnej rzeczywistości, doświadczenia z barwnikami np. dyfuzja barwników ze szklanki do szklanki, wulkan z octu i sody.
👐 𝐃𝐨𝐭𝐲𝐤𝐚𝐣 𝐟𝐢𝐳𝐲𝐤𝐢
Stwórzmy dla naszych uczniów możliwości bezpośredniego doświadczania fizyki poprzez eksperymenty praktyczne. Niech dotykają, lepią, budują, odczuwają siły, różne temperatury czy tekstury materiałów (miękkie, twarde, gładkie, szorstkie).
Przykładowe doświadczenia: ciecz nienewtonowska, budowanie modelu układu słonecznego, badanie właściwości tkanin (len, wełna, dżins, wiskoza, akryl itp.), antystresowy gniotek (wypełniony np. kaszą, ryżem, grochem) lub slime, budowanie prototypów (np. silnik elektryczny, falujące wahadła, ochrona na jajko), badanie tempa stygnięcia termosu z herbatą, przeciąganie liny lub siłowanie się na rękę, badanie właściwości różnych minerałów.
👃 𝐏𝐨𝐜𝐳𝐮𝐣 𝐟𝐢𝐳𝐲𝐤ę
Zapachem również odbieramy otaczającą nas naturę. Proponujmy doświadczenia, które angażują zmysł węchu, np. porównywanie zapachów substancji chemicznych (nietoksycznych!), perfum (podczas zjawiska dyfuzji), kwiatów czy pożywienia, proponując uczniom różne aromatyczne doświadczenia.
Przykładowe doświadczenia: badanie zjawiska dyfuzji perfum w powietrzu, farbowanie kwiatów, badanie strzelania popcornu, wykorzystanie olejków eterycznych w doświadczeniach z cieczami, zapach powietrza po burzy, zapach spalonej żarówki podczas doswiadczeń z prądem elektrycznym:), jak pachną inne planety?.
Należy jednak pamiętać, że niektóre osoby mogą mieć alergie lub wrażliwość na pewne zapachy. Dlatego ważne jest, aby upewnić się, że proponowane przez nas doświadczenia są bezpieczne dla uczniów. Zawsze warto skonsultować się rodzicami i wychowawcami, aby upewnić się, że nie ma żadnych przeciwwskazań.
👅 𝐒𝐦𝐚𝐤𝐮𝐣 𝐟𝐢𝐳𝐲𝐤ę
Choć może to być trudniejsze w przypadku nauki fizyki, możemy wpleść zmysł smaku w niektóre eksperymenty np. badanie właściwości napojów, analiza zawartości kalorii w różnych produktach, topienie czekolady czy badanie warunków strzelania popcornu. Uwaga na alergie i nietolerancje pokarmowe!
Przykładowe doświadczenia: badanie warunków strzelania popcornu, przygotowywanie posiłków o określonej kaloryczności, topienie różnych rodzajów czekolady połączone z jej degustacją, gryzienie różnych pokarmów (np. orzeszków, owoców) i badanie, jaki dźwięk wydają.
Ważne jest, aby pamiętać, że bezpieczeństwo jest najważniejsze podczas wykorzystywania zmysłu smaku na lekcjach fizyki. Upewnij się, że uczniowie nie próbują nieznanych substancji chemicznych, ani nie narażają się na ryzyko przed spożyciem czegokolwiek. Zawsze należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa i ograniczać eksperymenty do substancji, które są bezpieczne do spożycia.
Nauka fizyki może być fascynującą i zmysłową podróżą, która otworzy przed naszymi uczniami nowe horyzonty. Dzięki temu przekazywana wiedza nie tylko pozostanie w ich umysłach, ale także zostanie zapisana w ich ciałach. Warto pamiętać, że uczniowie mają różne preferencje sensoryczne, dlatego ważne jest, aby dostosować się do różnych stylów uczenia się i potrzeb uczniów.
Daj znać w komentarzu, co sądzisz o takim podejściu do nauczania fizyki? A może już wykorzystujesz różne zmysły w nauce fizyki?
W moim e-booku „55 pomysłów na kreatywną naukę fizyki” znajdziesz jeszcze więcej inspiracji do przeprowadzenia ciekawych i angażujących lekcji fizyki. E-book to kompendium sprawdzonych pomysłów na lekcje fizyki w szkole podstawowej, który zaopatrzy Cię w :
📌gotowe karty pracy ucznia
📌wskazówki do wykonywania doświadczeń
📌ciekawe pomysły na wykorzystanie nowych technologii w nauczaniu fizyki
📌gotowe do druku krzyżówki, gry, rebusy itp.
📌życiowe zadania
